Bugun...


Umut M. Berberoğlu

facebook-paylas
Osmanlı İmparatorluğunun Çöküş Süreci ve Saltanatın Kaldırılması
Tarih: 01-11-2024 10:33:00 Güncelleme: 01-11-2024 10:33:00


Osmanlı İmparatorluğu, 600 yılı aşkın bir süre boyunca, geniş topraklara hükmetmiş, çok uluslu ve çok dinli bir yapıya sahip bir devletti. Ancak, 19. yüzyıldan itibaren iç ve dış dinamikler, imparatorluğun çöküş sürecini hızlandırdı. Osmanlı'nın çöküşü, askeri, ekonomik ve siyasi birçok faktörün birleşimiyle şekillendi. Askeri zayıflama, 17. yüzyıldan itibaren kendini göstermeye başladı. Osmanlı ordusu, Avrupa’daki askeri yeniliklere ayak uydurmakta gecikti ve çeşitli savaşlarda yenilgilere uğradı. Özellikle 1774’te imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı'nın prestijini zedelemiş ve toprak kayıplarına yol açmıştır. Bu süreç, askeri disiplini ve moralin bozulmasına neden olarak iç huzursuzlukları artırdı. Ekonomik sorunlar da Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünde kritik bir rol oynadı. 19. yüzyılda, devletin mali durumu kötüleşti ve yabancı devletlere tanınan kapitülasyonlar, Osmanlı pazarının kontrolünü kaybetmesine yol açtı. Kapitülasyonlar, yerli üreticilerin rekabet edemeyecek duruma gelmesine ve ülke ekonomisinin dışa bağımlı bir yapıya dönüşmesine neden oldu. Bu durum, devletin vergi toplama kapasitesini azalttı ve kamu hizmetlerinde aksamalara yol açtı. Ekonomik sıkıntılar, toplumsal huzursuzluğu da beraberinde getirdi. Osmanlı İmparatorluğu’nun çok uluslu yapısı, 19. yüzyılın sonlarına doğru milliyetçilik akımlarının yükselmesiyle tehdit altına girdi. Balkanlar’daki isyanlar ve bağımsızlık hareketleri, Osmanlı'nın otoritesini zayıflattı. Arnavutlar, Sırplar ve Yunanlar gibi çeşitli etnik gruplar, bağımsızlık için mücadele etti. Bu süreç, iç çatışmaları ve ayrılıkçı hareketleri körükleyerek imparatorluğun dağılmasına zemin hazırladı. Osmanlı yönetimi, çöküşü önlemek amacıyla çeşitli reform girişimlerinde bulundu. Tanzimat Fermanı (1839), Batı tarzı modernleşme çabalarının başlangıcını simgeliyor. Bu reformlar, eğitim, hukuk ve ekonomi alanında düzenlemeleri içeriyordu. Ancak, reformlar genellikle yüzeysel kaldı ve toplumun tüm kesimlerinde karşılık bulmadı. II. Abdülhamid döneminde, siyasi baskı ve sansür uygulamaları reformların etkisini azalttı. 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte İttihat ve Terakki Cemiyeti, yönetimi ele geçirdi. Bu dönemde siyasi ve askeri reformlar yapılmaya çalışıldı, fakat bu reformlar da baskıcı bir hale geldi. Balkan Savaşları (1912-1913) ve I. Dünya Savaşı, imparatorluğun askeri ve ekonomik yapısını daha da zayıflattı. Savaşlar, Osmanlı topraklarının büyük bir kısmının kaybedilmesine ve iç huzursuzlukların artmasına yol açtı. I. Dünya Savaşı’nın sonunda, Osmanlı İmparatorluğu büyük bir yıkım yaşadı. 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması, ülkenin işgaline ve parçalanmasına yol açtı. İşgaller, Osmanlı yönetiminin meşruiyetini zedeledi ve halk arasında derin bir umutsuzluk ve isyan duygusu hâkim olmaya başladı. Bu dönemde, Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki Kurtuluş Savaşı, bağımsızlık mücadelesinin sembolü haline geldi. Kurtuluş Savaşı, Anadolu’da halkın iradesi doğrultusunda yürütülen bir mücadeleydi ve bu süreç, Osmanlı hanedanının gücünü kaybetmesine neden oldu. 1920’li yıllarda, Osmanlı hanedanı üyeleri, özellikle padişah VI. Mehmed (Vahdettin), ülke dışında sığınma arayışına girdi. VI. Mehmed, İstanbul’un işgali altında bulunduğu sırada, 17 Kasım 1922’de yurt dışına kaçtı. Londra’ya gitmeyi tercih eden padişah, Türk topraklarını terk ederek Osmanlı yönetiminin sona erdiğini fiilen kabul etmiş oldu. Bu durum, Osmanlı hanedanının iktidarının sona erdiğinin ve halkın iradesinin artık belirleyici olduğunun bir göstergesiydi. 1 Kasım 1922’de Türkiye Büyük Millet Meclisi, saltanatın kaldırılmasına dair kararı aldı. Bu karar, Osmanlı İmparatorluğu’nun resmi olarak sona erdiğini ve ulusal egemenliğin ön plana çıktığını simgeliyordu. Saltanatın kaldırılması, halk iradesinin belirleyici olduğu yeni bir yönetim biçiminin benimsenmesini sağladı. Bu süreçte, TBMM’nin aldığı kararlar, yalnızca yönetim biçimini değil, aynı zamanda toplumda ve devlet anlayışında köklü değişimleri de beraberinde getirdi. Saltanatın kaldırılmasının ardından, 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti ilan edildi. Bu, Osmanlı monarşisinin sona erdiği ve demokratik bir yönetim anlayışının benimsendiği bir dönüm noktasıydı. Cumhuriyet ile birlikte, laiklik, hukuk devleti ve bireysel haklar gibi modern değerler topluma entegre edilmeye çalışıldı. Atatürk'ün liderliğinde gerçekleştirilen devrimler, Türkiye’yi çağdaş bir devlet haline getirme hedefini güttü. Sonuç olarak, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü, çeşitli iç ve dış etkenlerin bir araya gelmesiyle gerçekleşmiştir. Ekonomik sorunlar, askeri zayıflama, milliyetçilik akımları ve reformların yetersizliği, imparatorluğun sona ermesine giden yolda önemli faktörlerdir. Osmanlı hanedanının yabancılara sığınması, bu çöküş sürecinin somut bir göstergesi olarak öne çıkmaktadır. Saltanatın kaldırılması ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı, Türk milletinin egemenliğini ve modernleşme sürecinin başlangıcını simgelemektedir. Bu değişim, sadece yönetim biçiminde değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel dönüşüm süreçlerinde de köklü bir dönüşüm yaratmıştır.



Bu yazı 79 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 10 9 0 1 29 9 28 +20
2 Samsunspor 11 8 2 1 22 10 25 +12
3 Fenerbahçe 10 7 1 2 23 9 23 +14
4 Beşiktaş 10 6 2 2 19 10 20 +9
5 Eyüpspor 11 5 2 4 17 11 19 +6
6 Sivasspor 11 5 4 2 17 16 17 +1
7 Göztepe 10 4 3 3 17 13 15 +4
8 Başakşehir FK 10 4 3 3 17 14 15 +3
9 Kasımpaşa 11 3 3 5 15 17 14 -2
10 Konyaspor 11 4 5 2 14 18 14 -4
11 Trabzonspor 10 2 2 6 11 11 12 0
12 Gaziantep FK 10 3 4 3 14 15 12 -1
13 Bodrum FK 11 3 6 2 8 13 11 -5
14 Antalyaspor 11 3 6 2 12 22 11 -10
15 Alanyaspor 11 2 5 4 9 14 10 -5
16 Çaykur Rizespor 10 3 6 1 7 18 10 -11
17 Kayserispor 10 1 3 6 9 15 9 -6
18 Hatayspor 10 0 7 3 7 17 3 -10
19 Adana Demirspor 10 0 8 2 9 24 2 -15
Takım O G M B A Y P AV
1 Erzurumspor FK 11 7 3 1 17 6 22 +11
2 Kocaelispor 11 7 3 1 16 12 22 +4
3 Bandırmaspor 11 6 2 3 15 10 21 +5
4 Fatih Karagümrük 11 5 3 3 20 12 18 +8
5 Iğdır FK 11 5 3 3 16 10 18 +6
6 Boluspor 11 5 3 3 15 9 18 +6
7 Esenler Erokspor 11 5 4 2 19 13 17 +6
8 Ümraniyespor 11 5 4 2 18 16 17 +2
9 Pendikspor 11 5 4 2 13 14 17 -1
10 MKE Ankaragücü 11 5 5 1 15 12 16 +3
11 Çorum FK 11 4 3 4 13 12 16 +1
12 Şanlıurfaspor 11 4 4 3 18 18 15 0
13 Gençlerbirliği 11 4 4 3 9 9 15 0
14 Manisa FK 11 4 5 2 14 12 14 +2
15 Keçiörengücü 11 3 3 5 13 15 14 -2
16 İstanbulspor 11 4 6 1 14 15 13 -1
17 Sakaryaspor 11 3 4 4 15 17 13 -2
18 Amed SK 11 3 4 4 10 12 13 -2
19 Adanaspor 11 1 7 3 10 28 6 -18
20 Yeni Malatyaspor 11 0 11 0 4 32 3 -28
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 10 7 1 2 19 7 23 +12
2 Sarıyer 10 6 0 4 15 4 22 +11
3 Batman Petrolspor 10 7 3 0 18 6 21 +12
4 İskenderunspor A.Ş. 10 5 1 4 15 5 19 +10
5 24Erzincanspor 10 5 1 4 15 5 19 +10
6 Adana 1954 Futbol Kulübü 10 6 3 1 17 10 19 +7
7 Altınordu 10 5 1 4 15 8 19 +7
8 Beykoz Anadolu 10 6 3 1 18 14 19 +4
9 Kırklarelispor 10 3 2 5 11 9 14 +2
10 Kepezspor FAŞ 10 3 4 3 11 9 12 +2
11 1461 Trabzon FK 10 3 5 2 11 11 11 0
12 Fethiyespor 10 3 5 2 12 16 11 -4
13 İnegölspor 10 2 4 4 7 10 10 -3
14 Isparta 32 Spor 10 1 4 5 6 12 8 -6
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 10 1 6 3 5 15 6 -10
16 Karaköprü Belediyespor 10 1 6 3 7 18 6 -11
17 Altay 10 1 7 2 6 23 5 -17
18 Hes İlaç Afyonspor 10 0 9 1 4 30 1 -26
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 9 7 0 2 19 1 23 +18
2 Karşıyaka 9 7 1 1 16 3 22 +13
3 Silifke Belediye Spor 9 5 1 3 17 7 18 +10
4 Bornova 1877 9 4 2 3 17 8 15 +9
5 Düzcespor 9 4 2 3 12 7 15 +5
6 Belediye Kütahyaspor 9 5 4 0 10 9 15 +1
7 Kahramanmaraşspor 9 5 4 0 10 10 15 0
8 Muş Spor Kulübü 9 3 1 5 6 4 14 +2
9 Artvin Hopaspor 9 2 2 5 5 10 11 -5
10 Kırşehir Futbol SK 9 2 3 4 6 10 10 -4
11 Anadolu Üniversitesi 9 2 4 3 6 10 9 -4
12 Tokat Bld Plevnespor 9 2 4 3 5 10 9 -5
13 23 Elazığ Futbol Kulübü 9 1 4 4 1 6 7 -5
14 Bulvarspor 9 1 4 4 6 17 7 -11
15 Ergene Velimeşe 9 1 6 2 3 12 5 -9
16 Kuşadasıspor 9 0 9 0 7 22 0 -15
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 08/11/2024 Kasımpaşa vs Kayserispor
 09/11/2024 Antalyaspor vs Bodrum FK
 09/11/2024 Hatayspor vs Gaziantep FK
 09/11/2024 Adana Demirspor vs Eyüpspor
 09/11/2024 Çaykur Rizespor vs Trabzonspor
 10/11/2024 Göztepe vs Konyaspor
 10/11/2024 Galatasaray vs Samsunspor
 10/11/2024 Başakşehir FK vs Beşiktaş
 10/11/2024 Fenerbahçe vs Sivasspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 08/11/2024 MKE Ankaragücü vs Esenler Erokspor
 08/11/2024 Ümraniyespor vs Iğdır FK
 09/11/2024 İstanbulspor vs Adanaspor
 09/11/2024 Amed SK vs Keçiörengücü
 09/11/2024 Fatih Karagümrük vs Yeni Malatyaspor
 09/11/2024 Çorum FK vs Pendikspor
 10/11/2024 Bandırmaspor vs Boluspor
 10/11/2024 Şanlıurfaspor vs Gençlerbirliği
 10/11/2024 Manisa FK vs Erzurumspor FK
 10/11/2024 Sakaryaspor vs Kocaelispor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 09/11/2024 Kepezspor FAŞ vs GMG Kastamonuspor
 09/11/2024 Sarıyer vs Batman Petrolspor
 10/11/2024 Adana 01 Futbol Kulübü vs Karaköprü Belediyespor
 10/11/2024 Afyonspor Kulübü vs Fethiyespor
 10/11/2024 Altınordu vs Altay
 10/11/2024 Isparta 32 Spor vs Sincan Belediyesi Ankaraspor
 10/11/2024 İnegölspor vs Beykoz Anadolu
 10/11/2024 İskenderunspor A.Ş. vs 1461 Trabzon FK
 10/11/2024 Kırklarelispor vs 24Erzincanspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 09/11/2024 Bornova 1877 vs Anadolu Üniversitesi
 10/11/2024 Artvin Hopaspor vs Kahramanmaraşspor
 10/11/2024 Bulvarspor vs Belediye Kütahyaspor
 10/11/2024 Düzcespor vs Ergene Velimeşe
 10/11/2024 Karşıyaka vs Muş Spor Kulübü
 10/11/2024 Kırşehir Futbol SK vs Bursaspor
 10/11/2024 Kuşadasıspor vs Tokat Bld Plevnespor
 10/11/2024 23 Elazığ Futbol Kulübü vs Silifke Belediye Spor
resmi ilanlar
GAZETEMİZ

Henüz anket oluşturulmamış.
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI