Bugun...


Umut M. Berberoğlu

facebook-paylas
27 Mayıs 1960: Siyasal Sistem Açısından Bir Kırılma Noktası
Tarih: 27-05-2025 13:27:00 Güncelleme: 27-05-2025 13:29:00


Türkiye Cumhuriyeti siyasal tarihinde 27 Mayıs 1960 darbesi, sadece bir iktidar değişimini değil, aynı zamanda anayasal düzenin yeniden inşa sürecini başlatan ve siyasal kurumları derinden etkileyen bir dönüm noktasıdır. 1923’te kurulan cumhuriyetin çok partili yaşama geçişi, 1946 ve özellikle 1950 seçimleriyle kurumsallaşma yönünde bir evrim geçirirken, bu süreç 1960 darbesiyle kesintiye uğramıştır. Darbeye giden süreçte, Demokrat Parti hükümetinin özellikle 1957 sonrası artan otoriter eğilimleri, basın üzerindeki baskılar, üniversite özerkliğine müdahaleler ve muhalefetin siyasal faaliyetlerinin kısıtlanması gibi uygulamalar, toplumsal kutuplaşmayı artırmış, sivil-asker ilişkilerini de giderek gerilimli bir zemine taşımıştır. Bununla birlikte, Türkiye’de bürokratik ve askerî elitin, sistemin "koruyucu vesayeti" rolünü kendine atfettiği bir anlayışın da etkili olduğu gözlemlenir. 27 Mayıs müdahalesi, klasik anlamda bir askeri darbe olmanın ötesinde, yeni bir anayasanın hazırlanması ve kurucu meclis aracılığıyla siyasal sistemin yeniden düzenlenmesi bakımından anayasal bir kırılma niteliği taşır. 1961 Anayasası, temel hak ve özgürlükler bakımından ilerici bazı unsurlar içerse de, siyasal sistemin parçalı yapısını derinleştirmiş, askerî vesayetin anayasal düzeyde zımni meşruiyet kazanmasına da zemin hazırlamıştır. Bu bağlamda 27 Mayıs, Türk siyasal yaşamında bir “vesayet rejiminin” başlangıcı olarak da değerlendirilebilir. Seçimle işbaşına gelmiş bir hükümetin silahlı müdahaleyle görevden alınması, halk egemenliği ilkesini zedelemiş, demokrasinin sürekliliği ilkesini tartışmaya açmıştır. Bugünden geriye bakıldığında, 27 Mayıs’ı yalnızca bir tarihî vaka olarak değil, Türkiye’nin demokratikleşme sürecinde yapısal problemleri ve sivil-asker ilişkileri açısından değerlendirmek gerekmektedir. Siyasal tarihimizin bu kırılma noktası, anayasal düzenin, yargı bağımsızlığının ve güçler ayrılığının ne kadar hayati olduğunu bize bir kez daha göstermektedir.


Bu yazı 38 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
GAZETEMİZ

Henüz anket oluşturulmamış.
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI