Türkler tarih boyunca birbirinden farklı din ve geleneklerin etkisi altında kaldı. Geleneksel Türk dinleri arasında Gök Tengri İnancı, Tabiat Kültleri, Şamanizm ve Atalar Kültü bulunuyordu. İslamiyet’e girmeden hemen önce; Budizm, Zedüştilik, Mani, Musevilik, Nesturi ve Hıristiyanlık dinleri yaygınlaştı. (Güngör, 2002, s.261-281.) Nardugan, İ. Ö. Orta Asya ve Anadolu’da yaşamış olan Türklerde ve Sümerlerde kutlanan yeni yıl bayramı olarak bilinmektedir. 21 Aralık tarihinde gündüz ve gece bu inanışa göre savaş halindedir. 21 Aralık’tan sonra geceler kısalır, gündüzler uzamaya başlar. Ay takvimine geçişin olduğu bu dönemden sonra gökyüzünde beliren ilk dolunay yeni bir yılın ilk günün temsil eder. (Karakurt, 2011, s.220).
Farklı toplumların mitolojileri incelendiğinde, her toplumun kendine has doğaüstü varlıkları, iyi, kötü, gece ve gündüz, güneş ile ay kavramlarının temel alındığı efsaneler ortaya çıkar. Biçimsel ve uygulanış tarzı açısından Noel Bayramı, eski Türk toplumlarının Nardugan Bayramıyla benzerlik gösterir. Farklı ülkeler bu bayramı farklı isimler vererek kutlar. Örneğin Roma’da Satrünalya, Antik Yunan’da Dionysos Şenlikleri olarak kutlanır. Nardugan kelimesi Moğolcadaki Nar (güneş), Türk dilindeki (Tuqan) kelimelerinden türemiştir. Tatar toplumları bu bayramı “Koyaş Toğa” (Güneş Doğan Günü) olarak isimlendirirler. Ağaçlar ve Gök eski Türklerde önemli iki kavramlardı bu bayramda da iki kavram baz alınıyor. Eski Türk toplumları bayram yaklaşmadan önce temizlik yaparlardı, kutlama günü geldiğinde en güzel, en temiz kıyafetlerini giyiniyorlardı. Gruplar halinde Tanrı olarak niteledikleri Ülgen’e sunacakları hediyelerini de alarak şarkılar söylüyorlardı. Ardından çevrelerinde bulunan en büyük akçam ağacını süslüyorlardı tıpkı bugün birilerinin karşı çıktığı yeni yıl geleneğinde olduğu gibi. Kutlama sırasında genç kız ve kadınlar çaputlar hazırlarlar bunları dağıtırlardı. Hazırlanan çaputlar ağaca bağlanıyordu. Bu çaputlar keçe halinde hayvan kıllarından oluşturulmuştu. Bu gelenek günümüzde Türbe, ermiş ve evliya mezarlarında devam etmektedir.
AYAZ ATA KİMDİR?
Ayaz Ata hakkında öyküler karşımıza çıkar. İyi niyetli ve yardımsever kişi olarak 19. Yy’da anlatılmaktadır. Ona iyiliklerinde yardım eden kişi “Ayaz Kız”, “Kar Kızı” adını verdikleri bazen kızı bazen torunudur. Ayaz Ata bazı kültürlere göre kışın ortaya çıkar ve kimsesizlere yardım eder. Kazak araştırmacıları Ayaz Ata ile Noel Baba’nın benzerlik gösterdiği görüşünde mutabık kalmışlardır. Azerbaycan Türkleri Şahta Baba olarak isimlendirir. Başkurt dillerinde Kış Babay, “Kış Babası”, torunu ise “Karhılıu” (Kar Güzeli) adıyla anılır. Tatar kültürlerinde de Kış Babay olarak bilinir torunu ise Kar kızı olarak adlandırılır.
Velhasıl kelam bugün her ne kadar birileri ağaç süsleme geleneğini bir Hıristiyan geleneği olarak bilmeye devam edip salyalarını oraya buraya akıtsalar da Türk geleneğinde de bu kültür vardır.
Türk milletinden olan karındaşlarımızın Nardugan Bayramı kutlu ve bereketli olsun.