Bugun...


Umut M. Berberoğlu

facebook-paylas
Osmanlı İmparatorluğunun Çöküş Süreci ve Saltanatın Kaldırılması
Tarih: 01-11-2024 10:33:00 Güncelleme: 01-11-2024 10:33:00


Osmanlı İmparatorluğu, 600 yılı aşkın bir süre boyunca, geniş topraklara hükmetmiş, çok uluslu ve çok dinli bir yapıya sahip bir devletti. Ancak, 19. yüzyıldan itibaren iç ve dış dinamikler, imparatorluğun çöküş sürecini hızlandırdı. Osmanlı'nın çöküşü, askeri, ekonomik ve siyasi birçok faktörün birleşimiyle şekillendi. Askeri zayıflama, 17. yüzyıldan itibaren kendini göstermeye başladı. Osmanlı ordusu, Avrupa’daki askeri yeniliklere ayak uydurmakta gecikti ve çeşitli savaşlarda yenilgilere uğradı. Özellikle 1774’te imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı'nın prestijini zedelemiş ve toprak kayıplarına yol açmıştır. Bu süreç, askeri disiplini ve moralin bozulmasına neden olarak iç huzursuzlukları artırdı. Ekonomik sorunlar da Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünde kritik bir rol oynadı. 19. yüzyılda, devletin mali durumu kötüleşti ve yabancı devletlere tanınan kapitülasyonlar, Osmanlı pazarının kontrolünü kaybetmesine yol açtı. Kapitülasyonlar, yerli üreticilerin rekabet edemeyecek duruma gelmesine ve ülke ekonomisinin dışa bağımlı bir yapıya dönüşmesine neden oldu. Bu durum, devletin vergi toplama kapasitesini azalttı ve kamu hizmetlerinde aksamalara yol açtı. Ekonomik sıkıntılar, toplumsal huzursuzluğu da beraberinde getirdi. Osmanlı İmparatorluğu’nun çok uluslu yapısı, 19. yüzyılın sonlarına doğru milliyetçilik akımlarının yükselmesiyle tehdit altına girdi. Balkanlar’daki isyanlar ve bağımsızlık hareketleri, Osmanlı'nın otoritesini zayıflattı. Arnavutlar, Sırplar ve Yunanlar gibi çeşitli etnik gruplar, bağımsızlık için mücadele etti. Bu süreç, iç çatışmaları ve ayrılıkçı hareketleri körükleyerek imparatorluğun dağılmasına zemin hazırladı. Osmanlı yönetimi, çöküşü önlemek amacıyla çeşitli reform girişimlerinde bulundu. Tanzimat Fermanı (1839), Batı tarzı modernleşme çabalarının başlangıcını simgeliyor. Bu reformlar, eğitim, hukuk ve ekonomi alanında düzenlemeleri içeriyordu. Ancak, reformlar genellikle yüzeysel kaldı ve toplumun tüm kesimlerinde karşılık bulmadı. II. Abdülhamid döneminde, siyasi baskı ve sansür uygulamaları reformların etkisini azalttı. 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte İttihat ve Terakki Cemiyeti, yönetimi ele geçirdi. Bu dönemde siyasi ve askeri reformlar yapılmaya çalışıldı, fakat bu reformlar da baskıcı bir hale geldi. Balkan Savaşları (1912-1913) ve I. Dünya Savaşı, imparatorluğun askeri ve ekonomik yapısını daha da zayıflattı. Savaşlar, Osmanlı topraklarının büyük bir kısmının kaybedilmesine ve iç huzursuzlukların artmasına yol açtı. I. Dünya Savaşı’nın sonunda, Osmanlı İmparatorluğu büyük bir yıkım yaşadı. 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması, ülkenin işgaline ve parçalanmasına yol açtı. İşgaller, Osmanlı yönetiminin meşruiyetini zedeledi ve halk arasında derin bir umutsuzluk ve isyan duygusu hâkim olmaya başladı. Bu dönemde, Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki Kurtuluş Savaşı, bağımsızlık mücadelesinin sembolü haline geldi. Kurtuluş Savaşı, Anadolu’da halkın iradesi doğrultusunda yürütülen bir mücadeleydi ve bu süreç, Osmanlı hanedanının gücünü kaybetmesine neden oldu. 1920’li yıllarda, Osmanlı hanedanı üyeleri, özellikle padişah VI. Mehmed (Vahdettin), ülke dışında sığınma arayışına girdi. VI. Mehmed, İstanbul’un işgali altında bulunduğu sırada, 17 Kasım 1922’de yurt dışına kaçtı. Londra’ya gitmeyi tercih eden padişah, Türk topraklarını terk ederek Osmanlı yönetiminin sona erdiğini fiilen kabul etmiş oldu. Bu durum, Osmanlı hanedanının iktidarının sona erdiğinin ve halkın iradesinin artık belirleyici olduğunun bir göstergesiydi. 1 Kasım 1922’de Türkiye Büyük Millet Meclisi, saltanatın kaldırılmasına dair kararı aldı. Bu karar, Osmanlı İmparatorluğu’nun resmi olarak sona erdiğini ve ulusal egemenliğin ön plana çıktığını simgeliyordu. Saltanatın kaldırılması, halk iradesinin belirleyici olduğu yeni bir yönetim biçiminin benimsenmesini sağladı. Bu süreçte, TBMM’nin aldığı kararlar, yalnızca yönetim biçimini değil, aynı zamanda toplumda ve devlet anlayışında köklü değişimleri de beraberinde getirdi. Saltanatın kaldırılmasının ardından, 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti ilan edildi. Bu, Osmanlı monarşisinin sona erdiği ve demokratik bir yönetim anlayışının benimsendiği bir dönüm noktasıydı. Cumhuriyet ile birlikte, laiklik, hukuk devleti ve bireysel haklar gibi modern değerler topluma entegre edilmeye çalışıldı. Atatürk'ün liderliğinde gerçekleştirilen devrimler, Türkiye’yi çağdaş bir devlet haline getirme hedefini güttü. Sonuç olarak, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü, çeşitli iç ve dış etkenlerin bir araya gelmesiyle gerçekleşmiştir. Ekonomik sorunlar, askeri zayıflama, milliyetçilik akımları ve reformların yetersizliği, imparatorluğun sona ermesine giden yolda önemli faktörlerdir. Osmanlı hanedanının yabancılara sığınması, bu çöküş sürecinin somut bir göstergesi olarak öne çıkmaktadır. Saltanatın kaldırılması ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı, Türk milletinin egemenliğini ve modernleşme sürecinin başlangıcını simgelemektedir. Bu değişim, sadece yönetim biçiminde değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel dönüşüm süreçlerinde de köklü bir dönüşüm yaratmıştır.



Bu yazı 73 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 10 9 0 1 29 9 28 +20
2 Samsunspor 10 7 2 1 20 10 22 +10
3 Fenerbahçe 9 6 1 2 20 7 20 +13
4 Beşiktaş 9 6 1 2 18 7 20 +11
5 Eyüpspor 10 4 2 4 15 11 16 +4
6 Göztepe 9 4 2 3 16 11 15 +5
7 Başakşehir FK 9 4 2 3 15 11 15 +4
8 Sivasspor 10 4 4 2 15 15 14 0
9 Trabzonspor 9 2 1 6 9 8 12 +1
10 Kasımpaşa 10 2 3 5 12 16 11 -4
11 Konyaspor 10 3 5 2 11 16 11 -5
12 Antalyaspor 10 3 5 2 12 20 11 -8
13 Bodrum FK 10 3 6 1 8 13 10 -5
14 Çaykur Rizespor 9 3 5 1 6 16 10 -10
15 Gaziantep FK 9 2 4 3 12 14 9 -2
16 Alanyaspor 10 2 5 3 9 14 9 -5
17 Kayserispor 9 1 3 5 9 15 8 -6
18 Hatayspor 9 0 6 3 7 15 3 -8
19 Adana Demirspor 9 0 8 1 9 24 1 -15
Takım O G M B A Y P AV
1 Erzurumspor FK 10 6 3 1 15 6 19 +9
2 Kocaelispor 10 6 3 1 14 11 19 +3
3 Fatih Karagümrük 10 5 2 3 19 10 18 +9
4 Bandırmaspor 10 5 2 3 14 10 18 +4
5 Ümraniyespor 10 5 3 2 18 13 17 +5
6 Esenler Erokspor 10 5 4 1 18 12 16 +6
7 MKE Ankaragücü 10 5 4 1 15 11 16 +4
8 Iğdır FK 10 4 3 3 15 10 15 +5
9 Boluspor 10 4 3 3 12 9 15 +3
10 Manisa FK 10 4 4 2 14 11 14 +3
11 Şanlıurfaspor 10 4 4 2 17 17 14 0
12 Keçiörengücü 10 3 2 5 11 12 14 -1
13 Pendikspor 10 4 4 2 12 14 14 -2
14 İstanbulspor 10 4 5 1 13 13 13 0
15 Amed SK 10 3 3 4 10 10 13 0
16 Çorum FK 10 3 3 4 10 10 13 0
17 Gençlerbirliği 10 3 4 3 7 8 12 -1
18 Sakaryaspor 10 2 4 4 13 17 10 -4
19 Adanaspor 10 1 6 3 10 27 6 -17
20 Yeni Malatyaspor 10 0 10 0 4 30 3 -26
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 9 6 1 2 18 7 20 +11
2 Sarıyer 9 5 0 4 14 4 19 +10
3 Altınordu 9 5 0 4 14 6 19 +8
4 Batman Petrolspor 9 6 3 0 16 5 18 +11
5 24Erzincanspor 9 5 1 3 15 5 18 +10
6 İskenderunspor A.Ş. 9 5 1 3 14 4 18 +10
7 Adana 1954 Futbol Kulübü 9 5 3 1 15 10 16 +5
8 Beykoz Anadolu 9 5 3 1 16 14 16 +2
9 Kırklarelispor 9 3 2 4 10 8 13 +2
10 Fethiyespor 9 3 4 2 12 15 11 -3
11 1461 Trabzon FK 9 3 5 1 10 10 10 0
12 İnegölspor 9 2 3 4 7 9 10 -2
13 Kepezspor FAŞ 9 2 4 3 10 9 9 +1
14 Isparta 32 Spor 9 1 4 4 6 12 7 -6
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 9 1 5 3 5 14 6 -9
16 Karaköprü Belediyespor 9 1 6 2 6 17 5 -11
17 Altay 9 1 6 2 6 21 5 -15
18 Hes İlaç Afyonspor 9 0 8 1 4 28 1 -24
Takım O G M B A Y P AV
1 Karşıyaka 8 7 0 1 16 2 22 +14
2 Bursaspor 8 6 0 2 15 0 20 +15
3 Silifke Belediye Spor 8 5 1 2 16 6 17 +10
4 Belediye Kütahyaspor 8 5 3 0 10 8 15 +2
5 Bornova 1877 8 4 2 2 16 7 14 +9
6 Muş Spor Kulübü 8 3 1 4 5 3 13 +2
7 Düzcespor 8 3 2 3 10 6 12 +4
8 Kahramanmaraşspor 8 4 4 0 9 10 12 -1
9 Artvin Hopaspor 8 2 2 4 4 9 10 -5
10 Tokat Bld Plevnespor 8 2 3 3 4 8 9 -4
11 Anadolu Üniversitesi 8 2 4 2 5 9 8 -4
12 23 Elazığ Futbol Kulübü 8 1 3 4 1 5 7 -4
13 Kırşehir Futbol SK 8 1 3 4 5 10 7 -5
14 Bulvarspor 8 1 4 3 5 16 6 -11
15 Ergene Velimeşe 8 0 6 2 2 12 2 -10
16 Kuşadasıspor 8 0 8 0 6 18 0 -12
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/11/2024 Gaziantep FK vs Göztepe
 02/11/2024 Sivasspor vs Çaykur Rizespor
 02/11/2024 Kayserispor vs Adana Demirspor
 02/11/2024 Beşiktaş vs Kasımpaşa
 03/11/2024 Konyaspor vs Başakşehir FK
 03/11/2024 Bodrum FK vs Alanyaspor
 03/11/2024 Eyüpspor vs Hatayspor
 03/11/2024 Trabzonspor vs Fenerbahçe
 04/11/2024 Samsunspor vs Antalyaspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/11/2024 Boluspor vs Ümraniyespor
 02/11/2024 Keçiörengücü vs Çorum FK
 02/11/2024 Adanaspor vs Bandırmaspor
 02/11/2024 Esenler Erokspor vs Şanlıurfaspor
 02/11/2024 Kocaelispor vs Fatih Karagümrük
 03/11/2024 Yeni Malatyaspor vs Sakaryaspor
 03/11/2024 Erzurumspor FK vs Amed SK
 03/11/2024 Iğdır FK vs MKE Ankaragücü
 04/11/2024 Gençlerbirliği vs İstanbulspor
 04/11/2024 Pendikspor vs Manisa FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/11/2024 Altay vs Adana 01 Futbol Kulübü
 03/11/2024 Batman Petrolspor vs Altınordu
 03/11/2024 Beykoz Anadolu vs Afyonspor Kulübü
 03/11/2024 Fethiyespor vs Sarıyer
 03/11/2024 GMG Kastamonuspor vs İnegölspor
 03/11/2024 Karaköprü Belediyespor vs 1461 Trabzon FK
 03/11/2024 Kırklarelispor vs İskenderunspor A.Ş.
 03/11/2024 Sincan Belediyesi Ankaraspor vs Kepezspor FAŞ
 03/11/2024 24Erzincanspor vs Isparta 32 Spor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/11/2024 Anadolu Üniversitesi vs Artvin Hopaspor
 03/11/2024 Belediye Kütahyaspor vs Kırşehir Futbol SK
 03/11/2024 Bursaspor vs Kuşadasıspor
 03/11/2024 Ergene Velimeşe vs Karşıyaka
 03/11/2024 Kahramanmaraşspor vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
 03/11/2024 Muş Spor Kulübü vs Bornova 1877
 03/11/2024 Silifke Belediye Spor vs Bulvarspor
 03/11/2024 Tokat Bld Plevnespor vs Düzcespor
resmi ilanlar
GAZETEMİZ

Henüz anket oluşturulmamış.
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI