Bugun...


Umut M. Berberoğlu

facebook-paylas
Bölünmüş Bir Ülke: 1960’lar ve Siyasi Çalkantılar
Tarih: 12-09-2024 15:19:00 Güncelleme: 12-09-2024 15:19:00


1960’lı yılların Türkiye’si, savaş sonrası bir toplumun yeniden şekillendiği, demokratikleşme ve ekonomik kalkınma çabalarının öne çıktığı bir dönem olarak başladı. Ancak bu çabalar, ülkenin siyasi istikrarını sağlamada yeterli olmadı. 27 Mayıs 1960 askeri darbesiyle Demokrat Parti’nin devrilmesi, Türkiye’nin modern tarihinde önemli bir dönüm noktasıydı. Ülke, bu olayla birlikte askeri müdahalelerin gölgesinde bir demokrasi tecrübesine başladı. Darbeyi izleyen yıllarda Adalet Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi gibi iki büyük siyasi yapı, farklı politikalar etrafında geniş bir toplumsal destek kazandı. Ancak 1961 Anayasası’nın sağladığı geniş özgürlükler, farklı siyasi grupların daha radikal görüşlerle öne çıkmasına da imkân tanıdı. Üniversiteler, işçi sendikaları ve gençlik örgütleri gibi aktörler, siyasi çatışmaların merkezine yerleşti. Sol gruplar sosyalist devrim talepleriyle meydanlarda yer alırken, sağ görüşlü gruplar da milliyetçi ve dini değerlere dayalı bir düzeni savunuyordu. Bu siyasi kutuplaşma, ülke genelinde şiddet olaylarının artmasına yol açtı. 1968 yılında öğrencilerin üniversite işgalleri ve 6. Filo protestoları, Türkiye’de toplumsal muhalefetin ne kadar güçlü olduğunu gösterdi. 1970’li yıllara girildiğinde Türkiye’de siyasi kutuplaşma ve ekonomik sorunlar daha da derinleşti. 1971 Muhtırası, hükümete askerî baskı uygulayan ikinci büyük müdahale olarak tarihe geçti. Ancak bu müdahale, siyasi istikrarsızlığı çözmek bir yana, daha da karmaşık bir hale getirdi. Bu dönemde, Türkiye’nin ekonomisi de ciddi bir darboğaza girdi. 1970’lerde yaşanan petrol krizi, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde büyük ekonomik zorluklara neden oldu. Enflasyon hızla yükseldi, işsizlik oranları arttı ve dış borçlar kontrolden çıktı. Türkiye, o yıllarda ithalata bağımlı bir ekonomiye sahipti ve yaşanan petrol krizi, sanayinin yavaşlamasına ve mali dengenin bozulmasına yol açtı. Ülkede temel ihtiyaç maddelerine erişim zorlaştı; market rafları boşaldı, benzin kuyrukları hayatın bir parçası haline geldi. Bu ekonomik sıkıntılar toplumsal huzursuzluğu artırırken, sağ ve sol görüşlü gruplar arasındaki çatışmalar da şiddetini artırdı. Sağcı milliyetçi gruplar ve sol devrimci gruplar arasındaki çatışmalar, birçok şehirde günlük hayatı felç etti. Bu çatışmalar sırasında binlerce insan hayatını kaybetti, yüzlerce insan yaralandı. Polis ve güvenlik güçleri bu dönemde tarafsızlığını yitirdi; siyasi fraksiyonların yanında yer alan güvenlik güçleri, olayların daha da karmaşık hale gelmesine neden oldu. 1980 yılına gelindiğinde Türkiye, ekonomik krizin yanı sıra siyasi olarak da çözümsüz bir durumdaydı. Sürekli değişen koalisyon hükümetleri, istikrarlı bir yönetim sağlayamıyor, Meclis’teki siyasi gruplar arasında uzlaşma sağlanamıyordu. Özellikle Başbakan Süleyman Demirel’in önderliğindeki hükümetler, kısa süreli iktidarlarını ekonomik kriz ve sosyal patlamalarla sınırlandırıyordu. Ülkedeki kaotik durum, askerin yeniden müdahale etmesini kaçınılmaz hale getirdi. Nitekim 12 Eylül 1980 sabahı Türkiye, bir kez daha askeri bir darbe ile yüz yüze kaldı. Kenan Evren’in önderliğindeki Türk Silahlı Kuvvetleri, tüm ülke yönetimine el koydu ve darbe sonrası geniş kapsamlı bir askeri yönetim dönemi başladı. Bu askeri müdahale, Türkiye’nin siyasi ve sosyal yapısını kökten değiştirdi. Siyasi partiler kapatıldı, binlerce insan tutuklandı, sendikalar ve dernekler faaliyetlerini durdurdu. Ekonomik alanda ise, yeni bir neo-liberal dönüşüm süreci başlatıldı. Özal hükümetiyle başlayan bu süreç, Türkiye’yi dünya pazarlarına entegre etmeyi ve ekonomiyi liberalleştirmeyi hedefliyordu. Ancak darbenin etkileri uzun yıllar boyunca ülkenin siyasetinde ve toplumunda derin yaralar açmaya devam etti.



Bu yazı 183 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 5 5 0 0 17 4 15 +13
2 Fenerbahçe 5 4 0 1 13 2 13 +11
3 Başakşehir FK 4 3 0 1 11 5 10 +6
4 Beşiktaş 4 3 0 1 9 3 10 +6
5 Eyüpspor 5 2 0 3 8 4 9 +4
6 Konyaspor 5 2 2 1 6 7 7 -1
7 Sivasspor 5 2 2 1 5 6 7 -1
8 Antalyaspor 5 2 2 1 9 12 7 -3
9 Göztepe 4 1 0 3 5 3 6 +2
10 Samsunspor 4 2 2 0 4 3 6 +1
11 Kasımpaşa 5 1 2 2 6 8 5 -2
12 Çaykur Rizespor 5 1 3 1 3 13 4 -10
13 Trabzonspor 3 0 0 3 1 1 3 0
14 Gaziantep FK 4 1 3 0 4 7 3 -3
15 Alanyaspor 5 0 2 3 4 9 3 -5
16 Bodrum FK 5 1 4 0 4 9 3 -5
17 Kayserispor 3 0 1 2 3 4 2 -1
18 Hatayspor 5 0 3 2 4 9 2 -5
19 Adana Demirspor 5 0 4 1 5 12 1 -7
Takım O G M B A Y P AV
1 İstanbulspor 5 4 1 0 11 4 12 +7
2 Iğdır FK 5 3 1 1 10 3 10 +7
3 Pendikspor 5 3 2 0 10 8 9 +2
4 Kocaelispor 5 3 2 0 6 7 9 -1
5 Manisa FK 5 2 1 2 8 6 8 +2
6 Gençlerbirliği 5 2 1 2 5 4 8 +1
7 Amed SK 5 2 1 2 4 1 8 +3
8 Bandırmaspor 5 2 2 1 7 7 7 0
9 Ümraniyespor 5 2 2 1 7 8 7 -1
10 Sakaryaspor 5 1 0 4 6 4 7 +2
11 Keçiörengücü 5 1 1 3 5 5 6 0
12 MKE Ankaragücü 5 2 3 0 6 6 6 0
13 Erzurumspor FK 5 2 3 0 6 5 6 +1
14 Şanlıurfaspor 5 2 3 0 6 10 6 -4
15 Çorum FK 5 1 1 3 7 6 6 +1
16 Fatih Karagümrük 5 1 1 3 7 8 6 -1
17 Boluspor 5 1 2 2 5 6 5 -1
18 Adanaspor 5 1 2 2 7 12 5 -5
19 Esenler Erokspor 4 1 3 0 5 7 3 -2
20 Yeni Malatyaspor 4 0 4 0 0 11 3 -11
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 3 3 0 0 7 3 9 +4
2 Altınordu 3 2 0 1 4 0 7 +4
3 24Erzincanspor 3 2 0 1 4 0 7 +4
4 Adana 1954 Futbol Kulübü 3 2 0 1 3 1 7 +2
5 Batman Petrolspor 3 2 1 0 3 1 6 +2
6 Sarıyer 3 1 0 2 4 1 5 +3
7 İskenderunspor A.Ş. 3 1 1 1 2 2 4 0
8 Kırklarelispor 3 1 1 1 2 2 4 0
9 Tuzlaspor 3 1 1 1 2 2 4 0
10 1461 Trabzon FK 3 1 1 1 2 2 4 0
11 Altay 3 1 1 1 1 2 4 -1
12 İnegölspor 3 1 1 1 1 2 4 -1
13 Fethiyespor 3 1 2 0 4 6 3 -2
14 Kepezspor FAŞ 3 0 1 2 1 2 2 -1
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 3 0 2 1 1 3 1 -2
16 Karaköprü Belediyespor 3 0 2 1 2 5 1 -3
17 Isparta 32 Spor 3 0 2 1 1 5 1 -4
18 Hes İlaç Afyonspor 3 0 3 0 1 6 0 -5
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 2 2 0 0 5 0 6 +5
2 Belediye Kütahyaspor 2 2 0 0 3 0 6 +3
3 Bornova 1877 2 1 0 1 4 0 4 +4
4 Karşıyaka 2 1 0 1 3 0 4 +3
5 Silifke Belediye Spor 2 1 0 1 2 1 4 +1
6 Artvin Hopaspor 2 1 0 1 1 0 4 +1
7 Muş Spor Kulübü 2 1 0 1 1 0 4 +1
8 Düzcespor 2 1 1 0 2 2 3 0
9 Anadolu Üniversitesi 2 1 1 0 1 1 3 0
10 Kahramanmaraşspor 2 1 1 0 1 1 3 0
11 23 Elazığ Futbol Kulübü 2 0 0 2 0 0 2 0
12 Kırşehir Futbol SK 2 0 1 1 0 2 1 -2
13 Kuşadasıspor 2 0 2 0 0 2 0 -2
14 Ergene Velimeşe 2 0 2 0 1 4 0 -3
15 Tokat Bld Plevnespor 2 0 2 0 0 4 0 -4
16 Bulvarspor 2 0 2 0 0 7 0 -7
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 19/09/2024 Trabzonspor vs Kayserispor
 20/09/2024 Hatayspor vs Bodrum FK
 21/09/2024 Konyaspor vs Sivasspor
 21/09/2024 Fenerbahçe vs Galatasaray
 22/09/2024 Çaykur Rizespor vs Samsunspor
 22/09/2024 Kasımpaşa vs Antalyaspor
 22/09/2024 Adana Demirspor vs Alanyaspor
 22/09/2024 Beşiktaş vs Eyüpspor
 23/09/2024 Gaziantep FK vs Trabzonspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 20/09/2024 Erzurumspor FK vs Esenler Erokspor
 20/09/2024 Manisa FK vs Yeni Malatyaspor
 21/09/2024 Pendikspor vs Gençlerbirliği
 21/09/2024 Amed SK vs Boluspor
 21/09/2024 MKE Ankaragücü vs Sakaryaspor
 22/09/2024 Keçiörengücü vs Iğdır FK
 22/09/2024 Ümraniyespor vs Adanaspor
 22/09/2024 Çorum FK vs Kocaelispor
 22/09/2024 İstanbulspor vs Bandırmaspor
 23/09/2024 Şanlıurfaspor vs Fatih Karagümrük
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/09/2024 Kepezspor FAŞ vs Afyonspor Kulübü
 21/09/2024 Sincan Belediyesi Ankaraspor vs 1461 Trabzon FK
 21/09/2024 İnegölspor vs İskenderunspor A.Ş.
 22/09/2024 GMG Kastamonuspor vs Karaköprü Belediyespor
 22/09/2024 Kırklarelispor vs Altınordu
 22/09/2024 Tuzlaspor vs Altay
 22/09/2024 Fethiyespor vs Batman Petrolspor
 22/09/2024 Isparta 32 Spor vs Sarıyer
 22/09/2024 24Erzincanspor vs Adana 01 Futbol Kulübü
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/09/2024 Bornova 1877 vs Artvin Hopaspor
 22/09/2024 Kahramanmaraşspor vs Kuşadasıspor
 22/09/2024 Muş Spor Kulübü vs Belediye Kütahyaspor
 22/09/2024 Tokat Bld Plevnespor vs Kırşehir Futbol SK
 22/09/2024 Anadolu Üniversitesi vs Silifke Belediye Spor
 22/09/2024 Düzcespor vs Bulvarspor
 22/09/2024 Ergene Velimeşe vs Bursaspor
 22/09/2024 Karşıyaka vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
resmi ilanlar
GAZETEMİZ

Henüz anket oluşturulmamış.
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI