Bugun...


Umut M. Berberoğlu

facebook-paylas
Bölünmüş Bir Ülke: 1960’lar ve Siyasi Çalkantılar
Tarih: 12-09-2024 15:19:00 Güncelleme: 12-09-2024 15:19:00


1960’lı yılların Türkiye’si, savaş sonrası bir toplumun yeniden şekillendiği, demokratikleşme ve ekonomik kalkınma çabalarının öne çıktığı bir dönem olarak başladı. Ancak bu çabalar, ülkenin siyasi istikrarını sağlamada yeterli olmadı. 27 Mayıs 1960 askeri darbesiyle Demokrat Parti’nin devrilmesi, Türkiye’nin modern tarihinde önemli bir dönüm noktasıydı. Ülke, bu olayla birlikte askeri müdahalelerin gölgesinde bir demokrasi tecrübesine başladı. Darbeyi izleyen yıllarda Adalet Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi gibi iki büyük siyasi yapı, farklı politikalar etrafında geniş bir toplumsal destek kazandı. Ancak 1961 Anayasası’nın sağladığı geniş özgürlükler, farklı siyasi grupların daha radikal görüşlerle öne çıkmasına da imkân tanıdı. Üniversiteler, işçi sendikaları ve gençlik örgütleri gibi aktörler, siyasi çatışmaların merkezine yerleşti. Sol gruplar sosyalist devrim talepleriyle meydanlarda yer alırken, sağ görüşlü gruplar da milliyetçi ve dini değerlere dayalı bir düzeni savunuyordu. Bu siyasi kutuplaşma, ülke genelinde şiddet olaylarının artmasına yol açtı. 1968 yılında öğrencilerin üniversite işgalleri ve 6. Filo protestoları, Türkiye’de toplumsal muhalefetin ne kadar güçlü olduğunu gösterdi. 1970’li yıllara girildiğinde Türkiye’de siyasi kutuplaşma ve ekonomik sorunlar daha da derinleşti. 1971 Muhtırası, hükümete askerî baskı uygulayan ikinci büyük müdahale olarak tarihe geçti. Ancak bu müdahale, siyasi istikrarsızlığı çözmek bir yana, daha da karmaşık bir hale getirdi. Bu dönemde, Türkiye’nin ekonomisi de ciddi bir darboğaza girdi. 1970’lerde yaşanan petrol krizi, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde büyük ekonomik zorluklara neden oldu. Enflasyon hızla yükseldi, işsizlik oranları arttı ve dış borçlar kontrolden çıktı. Türkiye, o yıllarda ithalata bağımlı bir ekonomiye sahipti ve yaşanan petrol krizi, sanayinin yavaşlamasına ve mali dengenin bozulmasına yol açtı. Ülkede temel ihtiyaç maddelerine erişim zorlaştı; market rafları boşaldı, benzin kuyrukları hayatın bir parçası haline geldi. Bu ekonomik sıkıntılar toplumsal huzursuzluğu artırırken, sağ ve sol görüşlü gruplar arasındaki çatışmalar da şiddetini artırdı. Sağcı milliyetçi gruplar ve sol devrimci gruplar arasındaki çatışmalar, birçok şehirde günlük hayatı felç etti. Bu çatışmalar sırasında binlerce insan hayatını kaybetti, yüzlerce insan yaralandı. Polis ve güvenlik güçleri bu dönemde tarafsızlığını yitirdi; siyasi fraksiyonların yanında yer alan güvenlik güçleri, olayların daha da karmaşık hale gelmesine neden oldu. 1980 yılına gelindiğinde Türkiye, ekonomik krizin yanı sıra siyasi olarak da çözümsüz bir durumdaydı. Sürekli değişen koalisyon hükümetleri, istikrarlı bir yönetim sağlayamıyor, Meclis’teki siyasi gruplar arasında uzlaşma sağlanamıyordu. Özellikle Başbakan Süleyman Demirel’in önderliğindeki hükümetler, kısa süreli iktidarlarını ekonomik kriz ve sosyal patlamalarla sınırlandırıyordu. Ülkedeki kaotik durum, askerin yeniden müdahale etmesini kaçınılmaz hale getirdi. Nitekim 12 Eylül 1980 sabahı Türkiye, bir kez daha askeri bir darbe ile yüz yüze kaldı. Kenan Evren’in önderliğindeki Türk Silahlı Kuvvetleri, tüm ülke yönetimine el koydu ve darbe sonrası geniş kapsamlı bir askeri yönetim dönemi başladı. Bu askeri müdahale, Türkiye’nin siyasi ve sosyal yapısını kökten değiştirdi. Siyasi partiler kapatıldı, binlerce insan tutuklandı, sendikalar ve dernekler faaliyetlerini durdurdu. Ekonomik alanda ise, yeni bir neo-liberal dönüşüm süreci başlatıldı. Özal hükümetiyle başlayan bu süreç, Türkiye’yi dünya pazarlarına entegre etmeyi ve ekonomiyi liberalleştirmeyi hedefliyordu. Ancak darbenin etkileri uzun yıllar boyunca ülkenin siyasetinde ve toplumunda derin yaralar açmaya devam etti.



Bu yazı 3248 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 10 9 0 1 29 9 28 +20
2 Samsunspor 11 8 2 1 22 10 25 +12
3 Fenerbahçe 10 7 1 2 23 9 23 +14
4 Beşiktaş 10 6 2 2 19 10 20 +9
5 Eyüpspor 11 5 2 4 17 11 19 +6
6 Sivasspor 11 5 4 2 17 16 17 +1
7 Göztepe 10 4 3 3 17 13 15 +4
8 Başakşehir FK 10 4 3 3 17 14 15 +3
9 Kasımpaşa 11 3 3 5 15 17 14 -2
10 Konyaspor 11 4 5 2 14 18 14 -4
11 Trabzonspor 10 2 2 6 11 11 12 0
12 Gaziantep FK 10 3 4 3 14 15 12 -1
13 Bodrum FK 11 3 6 2 8 13 11 -5
14 Antalyaspor 11 3 6 2 12 22 11 -10
15 Alanyaspor 11 2 5 4 9 14 10 -5
16 Çaykur Rizespor 10 3 6 1 7 18 10 -11
17 Kayserispor 10 1 3 6 9 15 9 -6
18 Hatayspor 10 0 7 3 7 17 3 -10
19 Adana Demirspor 10 0 8 2 9 24 2 -15
Takım O G M B A Y P AV
1 Erzurumspor FK 11 7 3 1 17 6 22 +11
2 Kocaelispor 11 7 3 1 16 12 22 +4
3 Bandırmaspor 11 6 2 3 15 10 21 +5
4 Fatih Karagümrük 11 5 3 3 20 12 18 +8
5 Iğdır FK 11 5 3 3 16 10 18 +6
6 Boluspor 11 5 3 3 15 9 18 +6
7 Esenler Erokspor 11 5 4 2 19 13 17 +6
8 Ümraniyespor 11 5 4 2 18 16 17 +2
9 Pendikspor 11 5 4 2 13 14 17 -1
10 MKE Ankaragücü 11 5 5 1 15 12 16 +3
11 Çorum FK 11 4 3 4 13 12 16 +1
12 Şanlıurfaspor 11 4 4 3 18 18 15 0
13 Gençlerbirliği 11 4 4 3 9 9 15 0
14 Manisa FK 11 4 5 2 14 12 14 +2
15 Keçiörengücü 11 3 3 5 13 15 14 -2
16 İstanbulspor 11 4 6 1 14 15 13 -1
17 Sakaryaspor 11 3 4 4 15 17 13 -2
18 Amed SK 11 3 4 4 10 12 13 -2
19 Adanaspor 11 1 7 3 10 28 6 -18
20 Yeni Malatyaspor 11 0 11 0 4 32 3 -28
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 10 7 1 2 19 7 23 +12
2 Sarıyer 10 6 0 4 15 4 22 +11
3 Batman Petrolspor 10 7 3 0 18 6 21 +12
4 İskenderunspor A.Ş. 10 5 1 4 15 5 19 +10
5 24Erzincanspor 10 5 1 4 15 5 19 +10
6 Adana 1954 Futbol Kulübü 10 6 3 1 17 10 19 +7
7 Altınordu 10 5 1 4 15 8 19 +7
8 Beykoz Anadolu 10 6 3 1 18 14 19 +4
9 Kırklarelispor 10 3 2 5 11 9 14 +2
10 Kepezspor FAŞ 10 3 4 3 11 9 12 +2
11 1461 Trabzon FK 10 3 5 2 11 11 11 0
12 Fethiyespor 10 3 5 2 12 16 11 -4
13 İnegölspor 10 2 4 4 7 10 10 -3
14 Isparta 32 Spor 10 1 4 5 6 12 8 -6
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 10 1 6 3 5 15 6 -10
16 Karaköprü Belediyespor 10 1 6 3 7 18 6 -11
17 Altay 10 1 7 2 6 23 5 -17
18 Hes İlaç Afyonspor 10 0 9 1 4 30 1 -26
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 9 7 0 2 19 1 23 +18
2 Karşıyaka 9 7 1 1 16 3 22 +13
3 Silifke Belediye Spor 9 5 1 3 17 7 18 +10
4 Bornova 1877 9 4 2 3 17 8 15 +9
5 Düzcespor 9 4 2 3 12 7 15 +5
6 Belediye Kütahyaspor 9 5 4 0 10 9 15 +1
7 Kahramanmaraşspor 9 5 4 0 10 10 15 0
8 Muş Spor Kulübü 9 3 1 5 6 4 14 +2
9 Artvin Hopaspor 9 2 2 5 5 10 11 -5
10 Kırşehir Futbol SK 9 2 3 4 6 10 10 -4
11 Anadolu Üniversitesi 9 2 4 3 6 10 9 -4
12 Tokat Bld Plevnespor 9 2 4 3 5 10 9 -5
13 23 Elazığ Futbol Kulübü 9 1 4 4 1 6 7 -5
14 Bulvarspor 9 1 4 4 6 17 7 -11
15 Ergene Velimeşe 9 1 6 2 3 12 5 -9
16 Kuşadasıspor 9 0 9 0 7 22 0 -15
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 08/11/2024 Kasımpaşa vs Kayserispor
 09/11/2024 Antalyaspor vs Bodrum FK
 09/11/2024 Hatayspor vs Gaziantep FK
 09/11/2024 Adana Demirspor vs Eyüpspor
 09/11/2024 Çaykur Rizespor vs Trabzonspor
 10/11/2024 Göztepe vs Konyaspor
 10/11/2024 Galatasaray vs Samsunspor
 10/11/2024 Başakşehir FK vs Beşiktaş
 10/11/2024 Fenerbahçe vs Sivasspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 08/11/2024 MKE Ankaragücü vs Esenler Erokspor
 08/11/2024 Ümraniyespor vs Iğdır FK
 09/11/2024 İstanbulspor vs Adanaspor
 09/11/2024 Amed SK vs Keçiörengücü
 09/11/2024 Fatih Karagümrük vs Yeni Malatyaspor
 09/11/2024 Çorum FK vs Pendikspor
 10/11/2024 Bandırmaspor vs Boluspor
 10/11/2024 Şanlıurfaspor vs Gençlerbirliği
 10/11/2024 Manisa FK vs Erzurumspor FK
 10/11/2024 Sakaryaspor vs Kocaelispor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 09/11/2024 Kepezspor FAŞ vs GMG Kastamonuspor
 09/11/2024 Sarıyer vs Batman Petrolspor
 10/11/2024 Adana 01 Futbol Kulübü vs Karaköprü Belediyespor
 10/11/2024 Afyonspor Kulübü vs Fethiyespor
 10/11/2024 Altınordu vs Altay
 10/11/2024 Isparta 32 Spor vs Sincan Belediyesi Ankaraspor
 10/11/2024 İnegölspor vs Beykoz Anadolu
 10/11/2024 İskenderunspor A.Ş. vs 1461 Trabzon FK
 10/11/2024 Kırklarelispor vs 24Erzincanspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 09/11/2024 Bornova 1877 vs Anadolu Üniversitesi
 10/11/2024 Artvin Hopaspor vs Kahramanmaraşspor
 10/11/2024 Bulvarspor vs Belediye Kütahyaspor
 10/11/2024 Düzcespor vs Ergene Velimeşe
 10/11/2024 Karşıyaka vs Muş Spor Kulübü
 10/11/2024 Kırşehir Futbol SK vs Bursaspor
 10/11/2024 Kuşadasıspor vs Tokat Bld Plevnespor
 10/11/2024 23 Elazığ Futbol Kulübü vs Silifke Belediye Spor
resmi ilanlar
GAZETEMİZ

Henüz anket oluşturulmamış.
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI