Bugun...


Umut M. Berberoğlu

facebook-paylas
1. Balkan Savaşı: Osmanlı’nın Balkanlar’daki Son Direnişi
Tarih: 03-10-2024 10:50:00 Güncelleme: 03-10-2024 10:50:00


1912 yılı, Osmanlı Devleti’nin tarih sahnesinde en zor dönemlerinden birine tanıklık etti. Balkanlar’da artan milliyetçilik hareketleri ve bölgedeki topraklar üzerindeki nüfuz mücadelesi, Osmanlı Devleti’ni adım adım bir savaşa sürüklüyordu. Bu dönemde Sırbistan, Karadağ, Yunanistan ve Bulgaristan, Osmanlı’dan Arnavutluk ve Makedonya’ya özerklik vermesini talep ettiler. Osmanlı Devleti’nin bu talebi reddetmesi ise, Balkan Savaşları’nın fitilini ateşledi. Bu yazıda, 1912 yılında Osmanlı Devleti’ne verilen notayı ve 1. Balkan Savaşı’nın başlamasının arka planını detaylarıyla ele alacağız. 19. Yüzyılın sonlarına gelindiğinde, Balkanlar’da milliyetçilik akımları giderek güçlenmiş ve Osmanlı Devleti’nin kontrolündeki topraklarda bağımsızlık talepleri yükselmişti. Balkan milletleri, özellikle Osmanlı’nın zayıflamasını fırsat bilerek kendi bağımsızlıklarını kazanma yoluna girdiler. 1912 yılına gelindiğinde, Sırbistan, Karadağ, Yunanistan ve Bulgaristan, Osmanlı Devleti’ne karşı birleşik bir cephe oluşturdular. Bu devletlerin amacı, Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki topraklarını ele geçirmek ve kendi nüfuz alanlarını genişletmekti. Özellikle Makedonya ve Arnavutluk üzerindeki çekişmeler, bölgedeki gerginliğin ana kaynağını oluşturuyordu. Bu dört devlet, Osmanlı Devleti’ne bir nota vererek, Makedonya ve Arnavutluk’a özerklik tanınmasını ve bu bölgelerde Osmanlı kontrolünün azalmasını talep ettiler. Osmanlı yönetimi, bu talebi kendi egemenliğine bir tehdit olarak görerek kesin bir şekilde reddetti. Bu, sadece Osmanlı’nın toprak bütünlüğünü koruma çabası değil, aynı zamanda Balkan devletlerinin yayılmacı emellerine karşı bir direnç olarak da değerlendirilebilir. Osmanlı Devleti’nin Balkan devletlerinin notayı reddetmesi üzerine, 8 Ekim 1912’de 1. Balkan Savaşı resmen başladı. İlk saldırı Karadağ’dan geldi ve hemen ardından Bulgaristan, Sırbistan ve Yunanistan Osmanlı’ya karşı cephe açtı. Bu devletler, Osmanlı Devleti’nin zayıflamış durumunu ve iç karışıklıklarını fırsat bilerek hızlı bir ilerleme hedefliyorlardı. Bulgaristan, Balkan müttefikleri içinde en güçlü orduya sahipti ve ana hedefi İstanbul’a kadar ilerleyerek Osmanlı’yı Balkanlar’dan tamamen çıkarmaktı. Savaşın ilk günlerinde Osmanlı ordusu, Balkanlar’daki dağınık ve yetersiz güçleri nedeniyle hızla geri çekilmek zorunda kaldı. Bulgaristan ordusu, Trakya’da büyük bir ilerleme kaydederken, Sırbistan ve Karadağ orduları Makedonya’ya doğru ilerliyordu. Yunanistan ise Ege kıyılarındaki Osmanlı topraklarını hedef aldı. Osmanlı Devleti’nin bu cephede zayıf düşmesi, hem iç siyasi karışıklıklar hem de Balkan devletlerinin iyi örgütlenmiş askeri gücü ile açıklanabilir. Osmanlı ordusu, Balkanlar’daki direnişi sürdürmeye çalışsa da savaşın ilerleyen dönemlerinde büyük kayıplar vermeye başladı. Osmanlı’nın asıl direniş noktası Trakya bölgesi oldu. Burada Bulgar ordusuna karşı ciddi savunma hattı kuruldu, ancak bu çabalar yeterli olmadı. Kısa sürede Osmanlı ordusu Edirne ve Kırklareli gibi stratejik noktaları kaybetti. Bu, Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki hâkimiyetinin sona erdiğinin önemli bir göstergesiydi. Ekim 1912 ile Mayıs 1913 tarihleri arasında süren bu savaş, Osmanlı Devleti için büyük bir yenilgiyle sonuçlandı. Özellikle Edirne’nin Bulgarlar tarafından ele geçirilmesi, Osmanlı’nın Balkanlar’daki son büyük direnişinin kırıldığı an olarak tarihe geçti. Balkan devletleri ise, bu savaşı kazanmalarıyla birlikte Osmanlı topraklarında önemli kazanımlar elde ettiler. 1.Balkan Savaşı, Osmanlı Devleti için büyük bir dönüm noktası oldu. Osmanlı, bu savaşı kaybetmesiyle birlikte Balkanlar’daki birçok toprağını kaybetti. Makedonya, Arnavutluk, Trakya ve Ege Adaları üzerindeki Osmanlı egemenliği sona erdi. Savaşın ardından Balkan devletleri arasında yeni sınırlar belirlendi ve Arnavutluk bağımsız bir devlet olarak ortaya çıktı. Bu savaşın bir diğer önemli sonucu ise, Osmanlı Devleti’nin iç siyaseti üzerindeki etkisi oldu. Balkanlar’daki yenilgi, Osmanlı yönetimini ciddi bir krizle karşı karşıya bıraktı ve İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin iktidar üzerindeki etkisini artırdı. Ayrıca, bu savaş, Osmanlı Devleti’nin askeri anlamda modernizasyon ihtiyacını gözler önüne serdi. Zira savaşın ilk günlerinden itibaren Osmanlı ordusunun disiplinsizliği ve lojistik yetersizlikleri, savaşın kaybedilmesindeki ana etkenlerden biriydi. 1.Balkan Savaşı’nın ardından kısa bir süre sonra, Balkan devletleri arasında toprak paylaşımı konusunda anlaşmazlıklar baş gösterdi ve bu durum II. Balkan Savaşı’na yol açtı. Ancak, Osmanlı Devleti için bu süreç, Balkanlar’daki son topraklarını da kaybetmesiyle sonuçlandı. 1912 yılında Sırbistan, Karadağ, Yunanistan ve Bulgaristan’ın Osmanlı Devleti’ne verdikleri nota ve bu notanın reddedilmesi, Balkan Savaşları’nın kaçınılmaz hale gelmesine neden oldu. Osmanlı Devleti, bu savaşlarla birlikte Balkanlar’daki son topraklarını da kaybetmiş ve bir dönem kapanmıştı. Savaşın ardından Balkan devletleri kendi aralarındaki rekabeti sürdürse de, Osmanlı Devleti için bu dönem, büyük bir toprak kaybı ve siyasi krizle sonuçlandı. Bu savaş, aynı zamanda Osmanlı Devleti’nin son yıllarındaki zayıflığını ve modernleşme ihtiyacını da bir kez daha gözler önüne serdi.
Kaynakça
Celal Erikan, Balkan Savaşları (1912-1913), Kültür Bakanlığı Yayınları, 1983, s. 45-50.
Hikmet Bayur, Türk İnkılâp Tarihi, Cilt 3, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1987, s. 256-260.
Feroz Ahmad, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Kaynak Yayınları, 1995, s. 98.
Stanford Shaw, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, Cilt 2, E Yayınları, 2002, s. 267-270.



Bu yazı 3011 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 10 9 0 1 29 9 28 +20
2 Samsunspor 11 8 2 1 22 10 25 +12
3 Fenerbahçe 10 7 1 2 23 9 23 +14
4 Beşiktaş 10 6 2 2 19 10 20 +9
5 Eyüpspor 11 5 2 4 17 11 19 +6
6 Sivasspor 11 5 4 2 17 16 17 +1
7 Göztepe 10 4 3 3 17 13 15 +4
8 Başakşehir FK 10 4 3 3 17 14 15 +3
9 Kasımpaşa 11 3 3 5 15 17 14 -2
10 Konyaspor 11 4 5 2 14 18 14 -4
11 Trabzonspor 10 2 2 6 11 11 12 0
12 Gaziantep FK 10 3 4 3 14 15 12 -1
13 Bodrum FK 11 3 6 2 8 13 11 -5
14 Antalyaspor 11 3 6 2 12 22 11 -10
15 Alanyaspor 11 2 5 4 9 14 10 -5
16 Çaykur Rizespor 10 3 6 1 7 18 10 -11
17 Kayserispor 10 1 3 6 9 15 9 -6
18 Hatayspor 10 0 7 3 7 17 3 -10
19 Adana Demirspor 10 0 8 2 9 24 2 -15
Takım O G M B A Y P AV
1 Erzurumspor FK 11 7 3 1 17 6 22 +11
2 Kocaelispor 11 7 3 1 16 12 22 +4
3 Bandırmaspor 11 6 2 3 15 10 21 +5
4 Fatih Karagümrük 11 5 3 3 20 12 18 +8
5 Iğdır FK 11 5 3 3 16 10 18 +6
6 Boluspor 11 5 3 3 15 9 18 +6
7 Esenler Erokspor 11 5 4 2 19 13 17 +6
8 Ümraniyespor 11 5 4 2 18 16 17 +2
9 Pendikspor 11 5 4 2 13 14 17 -1
10 MKE Ankaragücü 11 5 5 1 15 12 16 +3
11 Çorum FK 11 4 3 4 13 12 16 +1
12 Şanlıurfaspor 11 4 4 3 18 18 15 0
13 Gençlerbirliği 11 4 4 3 9 9 15 0
14 Manisa FK 11 4 5 2 14 12 14 +2
15 Keçiörengücü 11 3 3 5 13 15 14 -2
16 İstanbulspor 11 4 6 1 14 15 13 -1
17 Sakaryaspor 11 3 4 4 15 17 13 -2
18 Amed SK 11 3 4 4 10 12 13 -2
19 Adanaspor 11 1 7 3 10 28 6 -18
20 Yeni Malatyaspor 11 0 11 0 4 32 3 -28
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 10 7 1 2 19 7 23 +12
2 Sarıyer 10 6 0 4 15 4 22 +11
3 Batman Petrolspor 10 7 3 0 18 6 21 +12
4 İskenderunspor A.Ş. 10 5 1 4 15 5 19 +10
5 24Erzincanspor 10 5 1 4 15 5 19 +10
6 Adana 1954 Futbol Kulübü 10 6 3 1 17 10 19 +7
7 Altınordu 10 5 1 4 15 8 19 +7
8 Beykoz Anadolu 10 6 3 1 18 14 19 +4
9 Kırklarelispor 10 3 2 5 11 9 14 +2
10 Kepezspor FAŞ 10 3 4 3 11 9 12 +2
11 1461 Trabzon FK 10 3 5 2 11 11 11 0
12 Fethiyespor 10 3 5 2 12 16 11 -4
13 İnegölspor 10 2 4 4 7 10 10 -3
14 Isparta 32 Spor 10 1 4 5 6 12 8 -6
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 10 1 6 3 5 15 6 -10
16 Karaköprü Belediyespor 10 1 6 3 7 18 6 -11
17 Altay 10 1 7 2 6 23 5 -17
18 Hes İlaç Afyonspor 10 0 9 1 4 30 1 -26
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 9 7 0 2 19 1 23 +18
2 Karşıyaka 9 7 1 1 16 3 22 +13
3 Silifke Belediye Spor 9 5 1 3 17 7 18 +10
4 Bornova 1877 9 4 2 3 17 8 15 +9
5 Düzcespor 9 4 2 3 12 7 15 +5
6 Belediye Kütahyaspor 9 5 4 0 10 9 15 +1
7 Kahramanmaraşspor 9 5 4 0 10 10 15 0
8 Muş Spor Kulübü 9 3 1 5 6 4 14 +2
9 Artvin Hopaspor 9 2 2 5 5 10 11 -5
10 Kırşehir Futbol SK 9 2 3 4 6 10 10 -4
11 Anadolu Üniversitesi 9 2 4 3 6 10 9 -4
12 Tokat Bld Plevnespor 9 2 4 3 5 10 9 -5
13 23 Elazığ Futbol Kulübü 9 1 4 4 1 6 7 -5
14 Bulvarspor 9 1 4 4 6 17 7 -11
15 Ergene Velimeşe 9 1 6 2 3 12 5 -9
16 Kuşadasıspor 9 0 9 0 7 22 0 -15
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 08/11/2024 Kasımpaşa vs Kayserispor
 09/11/2024 Antalyaspor vs Bodrum FK
 09/11/2024 Hatayspor vs Gaziantep FK
 09/11/2024 Adana Demirspor vs Eyüpspor
 09/11/2024 Çaykur Rizespor vs Trabzonspor
 10/11/2024 Göztepe vs Konyaspor
 10/11/2024 Galatasaray vs Samsunspor
 10/11/2024 Başakşehir FK vs Beşiktaş
 10/11/2024 Fenerbahçe vs Sivasspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 08/11/2024 MKE Ankaragücü vs Esenler Erokspor
 08/11/2024 Ümraniyespor vs Iğdır FK
 09/11/2024 İstanbulspor vs Adanaspor
 09/11/2024 Amed SK vs Keçiörengücü
 09/11/2024 Fatih Karagümrük vs Yeni Malatyaspor
 09/11/2024 Çorum FK vs Pendikspor
 10/11/2024 Bandırmaspor vs Boluspor
 10/11/2024 Şanlıurfaspor vs Gençlerbirliği
 10/11/2024 Manisa FK vs Erzurumspor FK
 10/11/2024 Sakaryaspor vs Kocaelispor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 09/11/2024 Kepezspor FAŞ vs GMG Kastamonuspor
 09/11/2024 Sarıyer vs Batman Petrolspor
 10/11/2024 Adana 01 Futbol Kulübü vs Karaköprü Belediyespor
 10/11/2024 Afyonspor Kulübü vs Fethiyespor
 10/11/2024 Altınordu vs Altay
 10/11/2024 Isparta 32 Spor vs Sincan Belediyesi Ankaraspor
 10/11/2024 İnegölspor vs Beykoz Anadolu
 10/11/2024 İskenderunspor A.Ş. vs 1461 Trabzon FK
 10/11/2024 Kırklarelispor vs 24Erzincanspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 09/11/2024 Bornova 1877 vs Anadolu Üniversitesi
 10/11/2024 Artvin Hopaspor vs Kahramanmaraşspor
 10/11/2024 Bulvarspor vs Belediye Kütahyaspor
 10/11/2024 Düzcespor vs Ergene Velimeşe
 10/11/2024 Karşıyaka vs Muş Spor Kulübü
 10/11/2024 Kırşehir Futbol SK vs Bursaspor
 10/11/2024 Kuşadasıspor vs Tokat Bld Plevnespor
 10/11/2024 23 Elazığ Futbol Kulübü vs Silifke Belediye Spor
resmi ilanlar
GAZETEMİZ

Henüz anket oluşturulmamış.
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI