Bugun...


Umut M. Berberoğlu

facebook-paylas
Bölünmüş Bir Ülke: 1960’lar ve Siyasi Çalkantılar
Tarih: 12-09-2024 15:19:00 Güncelleme: 12-09-2024 15:19:00


1960’lı yılların Türkiye’si, savaş sonrası bir toplumun yeniden şekillendiği, demokratikleşme ve ekonomik kalkınma çabalarının öne çıktığı bir dönem olarak başladı. Ancak bu çabalar, ülkenin siyasi istikrarını sağlamada yeterli olmadı. 27 Mayıs 1960 askeri darbesiyle Demokrat Parti’nin devrilmesi, Türkiye’nin modern tarihinde önemli bir dönüm noktasıydı. Ülke, bu olayla birlikte askeri müdahalelerin gölgesinde bir demokrasi tecrübesine başladı. Darbeyi izleyen yıllarda Adalet Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi gibi iki büyük siyasi yapı, farklı politikalar etrafında geniş bir toplumsal destek kazandı. Ancak 1961 Anayasası’nın sağladığı geniş özgürlükler, farklı siyasi grupların daha radikal görüşlerle öne çıkmasına da imkân tanıdı. Üniversiteler, işçi sendikaları ve gençlik örgütleri gibi aktörler, siyasi çatışmaların merkezine yerleşti. Sol gruplar sosyalist devrim talepleriyle meydanlarda yer alırken, sağ görüşlü gruplar da milliyetçi ve dini değerlere dayalı bir düzeni savunuyordu. Bu siyasi kutuplaşma, ülke genelinde şiddet olaylarının artmasına yol açtı. 1968 yılında öğrencilerin üniversite işgalleri ve 6. Filo protestoları, Türkiye’de toplumsal muhalefetin ne kadar güçlü olduğunu gösterdi. 1970’li yıllara girildiğinde Türkiye’de siyasi kutuplaşma ve ekonomik sorunlar daha da derinleşti. 1971 Muhtırası, hükümete askerî baskı uygulayan ikinci büyük müdahale olarak tarihe geçti. Ancak bu müdahale, siyasi istikrarsızlığı çözmek bir yana, daha da karmaşık bir hale getirdi. Bu dönemde, Türkiye’nin ekonomisi de ciddi bir darboğaza girdi. 1970’lerde yaşanan petrol krizi, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde büyük ekonomik zorluklara neden oldu. Enflasyon hızla yükseldi, işsizlik oranları arttı ve dış borçlar kontrolden çıktı. Türkiye, o yıllarda ithalata bağımlı bir ekonomiye sahipti ve yaşanan petrol krizi, sanayinin yavaşlamasına ve mali dengenin bozulmasına yol açtı. Ülkede temel ihtiyaç maddelerine erişim zorlaştı; market rafları boşaldı, benzin kuyrukları hayatın bir parçası haline geldi. Bu ekonomik sıkıntılar toplumsal huzursuzluğu artırırken, sağ ve sol görüşlü gruplar arasındaki çatışmalar da şiddetini artırdı. Sağcı milliyetçi gruplar ve sol devrimci gruplar arasındaki çatışmalar, birçok şehirde günlük hayatı felç etti. Bu çatışmalar sırasında binlerce insan hayatını kaybetti, yüzlerce insan yaralandı. Polis ve güvenlik güçleri bu dönemde tarafsızlığını yitirdi; siyasi fraksiyonların yanında yer alan güvenlik güçleri, olayların daha da karmaşık hale gelmesine neden oldu. 1980 yılına gelindiğinde Türkiye, ekonomik krizin yanı sıra siyasi olarak da çözümsüz bir durumdaydı. Sürekli değişen koalisyon hükümetleri, istikrarlı bir yönetim sağlayamıyor, Meclis’teki siyasi gruplar arasında uzlaşma sağlanamıyordu. Özellikle Başbakan Süleyman Demirel’in önderliğindeki hükümetler, kısa süreli iktidarlarını ekonomik kriz ve sosyal patlamalarla sınırlandırıyordu. Ülkedeki kaotik durum, askerin yeniden müdahale etmesini kaçınılmaz hale getirdi. Nitekim 12 Eylül 1980 sabahı Türkiye, bir kez daha askeri bir darbe ile yüz yüze kaldı. Kenan Evren’in önderliğindeki Türk Silahlı Kuvvetleri, tüm ülke yönetimine el koydu ve darbe sonrası geniş kapsamlı bir askeri yönetim dönemi başladı. Bu askeri müdahale, Türkiye’nin siyasi ve sosyal yapısını kökten değiştirdi. Siyasi partiler kapatıldı, binlerce insan tutuklandı, sendikalar ve dernekler faaliyetlerini durdurdu. Ekonomik alanda ise, yeni bir neo-liberal dönüşüm süreci başlatıldı. Özal hükümetiyle başlayan bu süreç, Türkiye’yi dünya pazarlarına entegre etmeyi ve ekonomiyi liberalleştirmeyi hedefliyordu. Ancak darbenin etkileri uzun yıllar boyunca ülkenin siyasetinde ve toplumunda derin yaralar açmaya devam etti.



Bu yazı 3245 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 10 9 0 1 29 9 28 +20
2 Samsunspor 10 7 2 1 20 10 22 +10
3 Fenerbahçe 9 6 1 2 20 7 20 +13
4 Beşiktaş 9 6 1 2 18 7 20 +11
5 Eyüpspor 10 4 2 4 15 11 16 +4
6 Göztepe 9 4 2 3 16 11 15 +5
7 Başakşehir FK 9 4 2 3 15 11 15 +4
8 Sivasspor 10 4 4 2 15 15 14 0
9 Trabzonspor 9 2 1 6 9 8 12 +1
10 Kasımpaşa 10 2 3 5 12 16 11 -4
11 Konyaspor 10 3 5 2 11 16 11 -5
12 Antalyaspor 10 3 5 2 12 20 11 -8
13 Bodrum FK 10 3 6 1 8 13 10 -5
14 Çaykur Rizespor 9 3 5 1 6 16 10 -10
15 Gaziantep FK 9 2 4 3 12 14 9 -2
16 Alanyaspor 10 2 5 3 9 14 9 -5
17 Kayserispor 9 1 3 5 9 15 8 -6
18 Hatayspor 9 0 6 3 7 15 3 -8
19 Adana Demirspor 9 0 8 1 9 24 1 -15
Takım O G M B A Y P AV
1 Erzurumspor FK 10 6 3 1 15 6 19 +9
2 Kocaelispor 10 6 3 1 14 11 19 +3
3 Fatih Karagümrük 10 5 2 3 19 10 18 +9
4 Bandırmaspor 10 5 2 3 14 10 18 +4
5 Ümraniyespor 10 5 3 2 18 13 17 +5
6 Esenler Erokspor 10 5 4 1 18 12 16 +6
7 MKE Ankaragücü 10 5 4 1 15 11 16 +4
8 Iğdır FK 10 4 3 3 15 10 15 +5
9 Boluspor 10 4 3 3 12 9 15 +3
10 Manisa FK 10 4 4 2 14 11 14 +3
11 Şanlıurfaspor 10 4 4 2 17 17 14 0
12 Keçiörengücü 10 3 2 5 11 12 14 -1
13 Pendikspor 10 4 4 2 12 14 14 -2
14 İstanbulspor 10 4 5 1 13 13 13 0
15 Amed SK 10 3 3 4 10 10 13 0
16 Çorum FK 10 3 3 4 10 10 13 0
17 Gençlerbirliği 10 3 4 3 7 8 12 -1
18 Sakaryaspor 10 2 4 4 13 17 10 -4
19 Adanaspor 10 1 6 3 10 27 6 -17
20 Yeni Malatyaspor 10 0 10 0 4 30 3 -26
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 9 6 1 2 18 7 20 +11
2 Sarıyer 9 5 0 4 14 4 19 +10
3 Altınordu 9 5 0 4 14 6 19 +8
4 Batman Petrolspor 9 6 3 0 16 5 18 +11
5 24Erzincanspor 9 5 1 3 15 5 18 +10
6 İskenderunspor A.Ş. 9 5 1 3 14 4 18 +10
7 Adana 1954 Futbol Kulübü 9 5 3 1 15 10 16 +5
8 Beykoz Anadolu 9 5 3 1 16 14 16 +2
9 Kırklarelispor 9 3 2 4 10 8 13 +2
10 Fethiyespor 9 3 4 2 12 15 11 -3
11 1461 Trabzon FK 9 3 5 1 10 10 10 0
12 İnegölspor 9 2 3 4 7 9 10 -2
13 Kepezspor FAŞ 9 2 4 3 10 9 9 +1
14 Isparta 32 Spor 9 1 4 4 6 12 7 -6
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 9 1 5 3 5 14 6 -9
16 Karaköprü Belediyespor 9 1 6 2 6 17 5 -11
17 Altay 9 1 6 2 6 21 5 -15
18 Hes İlaç Afyonspor 9 0 8 1 4 28 1 -24
Takım O G M B A Y P AV
1 Karşıyaka 8 7 0 1 16 2 22 +14
2 Bursaspor 8 6 0 2 15 0 20 +15
3 Silifke Belediye Spor 8 5 1 2 16 6 17 +10
4 Belediye Kütahyaspor 8 5 3 0 10 8 15 +2
5 Bornova 1877 8 4 2 2 16 7 14 +9
6 Muş Spor Kulübü 8 3 1 4 5 3 13 +2
7 Düzcespor 8 3 2 3 10 6 12 +4
8 Kahramanmaraşspor 8 4 4 0 9 10 12 -1
9 Artvin Hopaspor 8 2 2 4 4 9 10 -5
10 Tokat Bld Plevnespor 8 2 3 3 4 8 9 -4
11 Anadolu Üniversitesi 8 2 4 2 5 9 8 -4
12 23 Elazığ Futbol Kulübü 8 1 3 4 1 5 7 -4
13 Kırşehir Futbol SK 8 1 3 4 5 10 7 -5
14 Bulvarspor 8 1 4 3 5 16 6 -11
15 Ergene Velimeşe 8 0 6 2 2 12 2 -10
16 Kuşadasıspor 8 0 8 0 6 18 0 -12
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/11/2024 Gaziantep FK vs Göztepe
 02/11/2024 Sivasspor vs Çaykur Rizespor
 02/11/2024 Kayserispor vs Adana Demirspor
 02/11/2024 Beşiktaş vs Kasımpaşa
 03/11/2024 Konyaspor vs Başakşehir FK
 03/11/2024 Bodrum FK vs Alanyaspor
 03/11/2024 Eyüpspor vs Hatayspor
 03/11/2024 Trabzonspor vs Fenerbahçe
 04/11/2024 Samsunspor vs Antalyaspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/11/2024 Boluspor vs Ümraniyespor
 02/11/2024 Keçiörengücü vs Çorum FK
 02/11/2024 Adanaspor vs Bandırmaspor
 02/11/2024 Esenler Erokspor vs Şanlıurfaspor
 02/11/2024 Kocaelispor vs Fatih Karagümrük
 03/11/2024 Yeni Malatyaspor vs Sakaryaspor
 03/11/2024 Erzurumspor FK vs Amed SK
 03/11/2024 Iğdır FK vs MKE Ankaragücü
 04/11/2024 Gençlerbirliği vs İstanbulspor
 04/11/2024 Pendikspor vs Manisa FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/11/2024 Altay vs Adana 01 Futbol Kulübü
 03/11/2024 Batman Petrolspor vs Altınordu
 03/11/2024 Beykoz Anadolu vs Afyonspor Kulübü
 03/11/2024 Fethiyespor vs Sarıyer
 03/11/2024 GMG Kastamonuspor vs İnegölspor
 03/11/2024 Karaköprü Belediyespor vs 1461 Trabzon FK
 03/11/2024 Kırklarelispor vs İskenderunspor A.Ş.
 03/11/2024 Sincan Belediyesi Ankaraspor vs Kepezspor FAŞ
 03/11/2024 24Erzincanspor vs Isparta 32 Spor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/11/2024 Anadolu Üniversitesi vs Artvin Hopaspor
 03/11/2024 Belediye Kütahyaspor vs Kırşehir Futbol SK
 03/11/2024 Bursaspor vs Kuşadasıspor
 03/11/2024 Ergene Velimeşe vs Karşıyaka
 03/11/2024 Kahramanmaraşspor vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
 03/11/2024 Muş Spor Kulübü vs Bornova 1877
 03/11/2024 Silifke Belediye Spor vs Bulvarspor
 03/11/2024 Tokat Bld Plevnespor vs Düzcespor
resmi ilanlar
GAZETEMİZ

Henüz anket oluşturulmamış.
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI