Bugun...


Umut M. Berberoğlu

facebook-paylas
Bölünmüş Bir Ülke: 1960’lar ve Siyasi Çalkantılar
Tarih: 12-09-2024 15:19:00 Güncelleme: 12-09-2024 15:19:00


1960’lı yılların Türkiye’si, savaş sonrası bir toplumun yeniden şekillendiği, demokratikleşme ve ekonomik kalkınma çabalarının öne çıktığı bir dönem olarak başladı. Ancak bu çabalar, ülkenin siyasi istikrarını sağlamada yeterli olmadı. 27 Mayıs 1960 askeri darbesiyle Demokrat Parti’nin devrilmesi, Türkiye’nin modern tarihinde önemli bir dönüm noktasıydı. Ülke, bu olayla birlikte askeri müdahalelerin gölgesinde bir demokrasi tecrübesine başladı. Darbeyi izleyen yıllarda Adalet Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi gibi iki büyük siyasi yapı, farklı politikalar etrafında geniş bir toplumsal destek kazandı. Ancak 1961 Anayasası’nın sağladığı geniş özgürlükler, farklı siyasi grupların daha radikal görüşlerle öne çıkmasına da imkân tanıdı. Üniversiteler, işçi sendikaları ve gençlik örgütleri gibi aktörler, siyasi çatışmaların merkezine yerleşti. Sol gruplar sosyalist devrim talepleriyle meydanlarda yer alırken, sağ görüşlü gruplar da milliyetçi ve dini değerlere dayalı bir düzeni savunuyordu. Bu siyasi kutuplaşma, ülke genelinde şiddet olaylarının artmasına yol açtı. 1968 yılında öğrencilerin üniversite işgalleri ve 6. Filo protestoları, Türkiye’de toplumsal muhalefetin ne kadar güçlü olduğunu gösterdi. 1970’li yıllara girildiğinde Türkiye’de siyasi kutuplaşma ve ekonomik sorunlar daha da derinleşti. 1971 Muhtırası, hükümete askerî baskı uygulayan ikinci büyük müdahale olarak tarihe geçti. Ancak bu müdahale, siyasi istikrarsızlığı çözmek bir yana, daha da karmaşık bir hale getirdi. Bu dönemde, Türkiye’nin ekonomisi de ciddi bir darboğaza girdi. 1970’lerde yaşanan petrol krizi, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde büyük ekonomik zorluklara neden oldu. Enflasyon hızla yükseldi, işsizlik oranları arttı ve dış borçlar kontrolden çıktı. Türkiye, o yıllarda ithalata bağımlı bir ekonomiye sahipti ve yaşanan petrol krizi, sanayinin yavaşlamasına ve mali dengenin bozulmasına yol açtı. Ülkede temel ihtiyaç maddelerine erişim zorlaştı; market rafları boşaldı, benzin kuyrukları hayatın bir parçası haline geldi. Bu ekonomik sıkıntılar toplumsal huzursuzluğu artırırken, sağ ve sol görüşlü gruplar arasındaki çatışmalar da şiddetini artırdı. Sağcı milliyetçi gruplar ve sol devrimci gruplar arasındaki çatışmalar, birçok şehirde günlük hayatı felç etti. Bu çatışmalar sırasında binlerce insan hayatını kaybetti, yüzlerce insan yaralandı. Polis ve güvenlik güçleri bu dönemde tarafsızlığını yitirdi; siyasi fraksiyonların yanında yer alan güvenlik güçleri, olayların daha da karmaşık hale gelmesine neden oldu. 1980 yılına gelindiğinde Türkiye, ekonomik krizin yanı sıra siyasi olarak da çözümsüz bir durumdaydı. Sürekli değişen koalisyon hükümetleri, istikrarlı bir yönetim sağlayamıyor, Meclis’teki siyasi gruplar arasında uzlaşma sağlanamıyordu. Özellikle Başbakan Süleyman Demirel’in önderliğindeki hükümetler, kısa süreli iktidarlarını ekonomik kriz ve sosyal patlamalarla sınırlandırıyordu. Ülkedeki kaotik durum, askerin yeniden müdahale etmesini kaçınılmaz hale getirdi. Nitekim 12 Eylül 1980 sabahı Türkiye, bir kez daha askeri bir darbe ile yüz yüze kaldı. Kenan Evren’in önderliğindeki Türk Silahlı Kuvvetleri, tüm ülke yönetimine el koydu ve darbe sonrası geniş kapsamlı bir askeri yönetim dönemi başladı. Bu askeri müdahale, Türkiye’nin siyasi ve sosyal yapısını kökten değiştirdi. Siyasi partiler kapatıldı, binlerce insan tutuklandı, sendikalar ve dernekler faaliyetlerini durdurdu. Ekonomik alanda ise, yeni bir neo-liberal dönüşüm süreci başlatıldı. Özal hükümetiyle başlayan bu süreç, Türkiye’yi dünya pazarlarına entegre etmeyi ve ekonomiyi liberalleştirmeyi hedefliyordu. Ancak darbenin etkileri uzun yıllar boyunca ülkenin siyasetinde ve toplumunda derin yaralar açmaya devam etti.



Bu yazı 278 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 6 6 0 0 20 5 18 +15
2 Fenerbahçe 6 4 1 1 14 5 13 +9
3 Beşiktaş 5 4 0 1 11 4 13 +7
4 Samsunspor 6 4 2 0 7 3 12 +4
5 Başakşehir FK 5 3 1 1 11 7 10 +4
6 Göztepe 5 2 0 3 8 3 9 +5
7 Eyüpspor 6 2 1 3 9 6 9 +3
8 Konyaspor 6 2 2 2 6 7 8 -1
9 Sivasspor 6 2 2 2 5 6 8 -1
10 Antalyaspor 6 2 2 2 9 12 8 -3
11 Kasımpaşa 6 1 2 3 6 8 6 -2
12 Alanyaspor 6 1 2 3 6 9 6 -3
13 Bodrum FK 6 2 4 0 5 9 6 -4
14 Trabzonspor 5 0 0 5 3 3 5 0
15 Gaziantep FK 5 1 3 1 4 7 4 -3
16 Çaykur Rizespor 6 1 4 1 3 14 4 -11
17 Kayserispor 5 0 2 3 5 9 3 -4
18 Hatayspor 6 0 4 2 4 10 2 -6
19 Adana Demirspor 6 0 5 1 5 14 1 -9
Takım O G M B A Y P AV
1 İstanbulspor 6 4 1 1 11 4 13 +7
2 Kocaelispor 6 4 2 0 8 7 12 +1
3 Manisa FK 6 3 1 2 13 7 11 +6
4 Gençlerbirliği 6 3 1 2 6 4 11 +2
5 Iğdır FK 6 3 2 1 10 5 10 +5
6 Ümraniyespor 6 3 2 1 12 10 10 +2
7 Pendikspor 6 3 3 0 10 9 9 +1
8 Keçiörengücü 6 2 1 3 7 5 9 +2
9 MKE Ankaragücü 6 3 3 0 8 7 9 +1
10 Erzurumspor FK 6 3 3 0 8 5 9 +3
11 Amed SK 6 2 1 3 5 2 9 +3
12 Fatih Karagümrük 6 2 1 3 10 9 9 +1
13 Bandırmaspor 6 2 2 2 7 7 8 0
14 Sakaryaspor 6 1 1 4 7 6 7 +1
15 Boluspor 6 1 2 3 6 7 6 -1
16 Şanlıurfaspor 6 2 4 0 7 13 6 -6
17 Çorum FK 6 1 2 3 7 8 6 -1
18 Esenler Erokspor 6 2 4 0 7 10 6 -3
19 Adanaspor 6 1 3 2 9 17 5 -8
20 Yeni Malatyaspor 6 0 6 0 2 18 3 -16
Takım O G M B A Y P AV
1 24Erzincanspor 4 3 0 1 6 1 10 +5
2 GMG Kastamonuspor 4 3 0 1 8 4 10 +4
3 Batman Petrolspor 4 3 1 0 5 1 9 +4
4 Sarıyer 4 2 0 2 6 1 8 +5
5 Altınordu 4 2 0 2 6 2 8 +4
6 Adana 1954 Futbol Kulübü 4 2 1 1 4 3 7 +1
7 Tuzlaspor 4 2 1 1 4 3 7 +1
8 1461 Trabzon FK 4 2 1 1 4 3 7 +1
9 Kepezspor FAŞ 4 1 1 2 7 2 5 +5
10 Kırklarelispor 4 1 1 2 4 4 5 0
11 İskenderunspor A.Ş. 4 1 1 2 3 3 5 0
12 İnegölspor 4 1 1 2 2 3 5 -1
13 Altay 4 1 2 1 2 4 4 -2
14 Fethiyespor 4 1 3 0 4 8 3 -4
15 Karaköprü Belediyespor 4 0 2 2 3 6 2 -3
16 Sincan Belediyesi Ankaraspor 4 0 3 1 2 5 1 -3
17 Isparta 32 Spor 4 0 3 1 1 7 1 -6
18 Hes İlaç Afyonspor 4 0 4 0 1 12 0 -11
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 3 3 0 0 8 0 9 +8
2 Bornova 1877 3 2 0 1 10 2 7 +8
3 Silifke Belediye Spor 3 2 0 1 6 1 7 +5
4 Karşıyaka 3 2 0 1 5 0 7 +5
5 Muş Spor Kulübü 3 2 0 1 3 1 7 +2
6 Düzcespor 3 2 1 0 6 2 6 +4
7 Kahramanmaraşspor 3 2 1 0 4 1 6 +3
8 Belediye Kütahyaspor 3 2 1 0 4 2 6 +2
9 Artvin Hopaspor 3 1 1 1 3 6 4 -3
10 Anadolu Üniversitesi 3 1 2 0 1 5 3 -4
11 Kırşehir Futbol SK 3 0 1 2 2 4 2 -2
12 23 Elazığ Futbol Kulübü 3 0 1 2 0 2 2 -2
13 Tokat Bld Plevnespor 3 0 2 1 2 6 1 -4
14 Kuşadasıspor 3 0 3 0 0 5 0 -5
15 Ergene Velimeşe 3 0 3 0 1 7 0 -6
16 Bulvarspor 3 0 3 0 0 11 0 -11
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 27/09/2024 Sivasspor vs Başakşehir FK
 28/09/2024 Samsunspor vs Göztepe
 28/09/2024 Alanyaspor vs Çaykur Rizespor
 28/09/2024 Galatasaray vs Kasımpaşa
 29/09/2024 Eyüpspor vs Gaziantep FK
 29/09/2024 Trabzonspor vs Konyaspor
 29/09/2024 Antalyaspor vs Fenerbahçe
 29/09/2024 Bodrum FK vs Adana Demirspor
 30/09/2024 Kayserispor vs Beşiktaş
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 27/09/2024 Iğdır FK vs Erzurumspor FK
 28/09/2024 Bandırmaspor vs MKE Ankaragücü
 28/09/2024 Boluspor vs Manisa FK
 28/09/2024 Gençlerbirliği vs Keçiörengücü
 29/09/2024 Sakaryaspor vs Ümraniyespor
 29/09/2024 Yeni Malatyaspor vs Amed SK
 29/09/2024 Adanaspor vs Çorum FK
 29/09/2024 Esenler Erokspor vs Pendikspor
 30/09/2024 Fatih Karagümrük vs İstanbulspor
 30/09/2024 Kocaelispor vs Şanlıurfaspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 28/09/2024 1461 Trabzon FK vs GMG Kastamonuspor
 28/09/2024 Sarıyer vs Kırklarelispor
 29/09/2024 Karaköprü Belediyespor vs Tuzlaspor
 29/09/2024 Adana 01 Futbol Kulübü vs Sincan Belediyesi Ankaraspor
 29/09/2024 İskenderunspor A.Ş. vs Batman Petrolspor
 29/09/2024 Altay vs Fethiyespor
 29/09/2024 Altınordu vs 24Erzincanspor
 29/09/2024 İnegölspor vs Kepezspor FAŞ
 29/09/2024 Afyonspor Kulübü vs Isparta 32 Spor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 29/09/2024 Artvin Hopaspor vs Karşıyaka
 29/09/2024 23 Elazığ Futbol Kulübü vs Düzcespor
 29/09/2024 Kırşehir Futbol SK vs Ergene Velimeşe
 29/09/2024 Silifke Belediye Spor vs Kahramanmaraşspor
 29/09/2024 Belediye Kütahyaspor vs Anadolu Üniversitesi
 29/09/2024 Bulvarspor vs Tokat Bld Plevnespor
 29/09/2024 Kuşadasıspor vs Bornova 1877
 29/09/2024 Bursaspor vs Muş Spor Kulübü
resmi ilanlar
GAZETEMİZ

Henüz anket oluşturulmamış.
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI